Interactie tussen watersporters
Opmerking: De meeste wetenschappelijke studies omtrent watersportactiviteiten zijn uitgevoerd in Australië. De cijfers die hier worden genoemd dienen dus met enige voorzichtigheid geïnterpreteerd te worden vermits ze licht kunnen afwijken met de situatie in België, Nederland en ander delen van Europa. Gezien Europese cijfers ontbreken bieden deze Australische studies een goede basis voor het inschatten van de risicovolle interacties tussen watersporters.
Surfen
Uitrusting
Tegenwoordig worden surfplanken korter en lichter gemaakt. Zo kunnen surfers sneller en op moeilijkere golven surfen. De scherpe vinnen, zijranden en neus van de surfplank en de krachtige golven vormen de grootste verwondingsrisico's bij surfers. Dankzij de komst van verschillende accessoires zoals mondbeschermers, surfkoorden en surfschoenen kunnen surfers nu ook voor een langere tijd onder verschillende omstandigheden surfen. Big wave surfing is een tak van het surfen dat zich recent heeft ontwikkeld. Tot nog toe kent deze tak weinig beoefenaars vanwege het grote gevaar dat hier mee gepaard gaat.
Verwondingen
Van 1998 tot 1999 vond er in Australië een ondervraging plaats onder meer dan duizend surfers. 92% van hen had al wel eens te maken gekregen met acute verwondingen na het surfen, 35% met chronische wonden. De meest voorkomende wonden zijn scheurwonden (42%), kneuzingen (13%), verstuikingen/verrekkingen (12%) en breuken (8%). Het betrof voornamelijk verwondingen aan de onderste ledematen (37%) en aan het hoofd en de nek (37%). Uit hetzelfde onderzoek bleek dat 55% van de verwondingen te wijten was aan contact met eigen surfplank, 12% met iemand anders zijn surfplank en 17% met de zeebodem.
watersporters_DSC04624_NathalieDH.JPG
Kitesurfen
Snel en hoog
Kitesurfen is een watersport die pas in 1996 werd geïntroduceerd. Deze sport bevat zowel invloeden van het windsurfen en vliegeren als waterskiën. De surfer staat op een kleine plank en draagt een harnas waaraan een vlieger hangt. Het stuurorgaan hangt vast aan 20-30 m lange touwen. Door middel van de vlieger kan de surfer, zelfs bij zachte surf condities, hoge sprongen maken. Kitesurfers kunnen een snelheid halen van 35 knopen (ongeveer 65 km per uur) en tot 15 meter hoog en 30 meter ver springen.
Verwondingen
Tijdens het kitesurfen worden voornamelijk acute letsels opgelopen door ongevallen en trauma's. Botsingen en problemen met het loskoppelen van de vlieger wanneer de surfer er geen controle meer over heeft, zijn de belangrijkste oorzaken van dergelijke incidenten. Sinds enige tijd worden onbeheerste sprongen en trucjes gemeld als oorzaak van ernstige kwetsuren. Het betrof voornamelijk verwondingen aan de onderste ledematen, maar ook aan de bovenste extremiteiten, de romp en het hoofd.
watersporters_DSC04654_NathalieDH.JPG
Waterscooters
Waterscooters kwamen in de omloop tijdens de jaren 1970. Deze pleziervaartuigen zijn zeer gebruiksvriendelijk en kennen een relatief lage kostprijs. Ze zijn makkelijk te transporteren, op te starten en te besturen. Ze zijn in staat drie passagiers te vervoeren, een waterskiër voort te slepen en een snelheid van 120 km per uur te halen.
Verwondingen
De meeste letsels die voorkomen bij vaarongelukken met een jetski zijn breuken en scheurwonden, en in mindere mate kneuzingen, verstuikingen/verrekkingen, schaafwonden, hersenschuddingen en andere verwondingen. Incidenten vallen vaak voor wanneer waterscooters tegen elkaar of tegen een stilstaand voorwerp invaren. Ook kunnen bestuurders of passagiers zich verwonden als ze een slechte landing op het wateroppervlak maken.
Motorbootjes
In 1985 werden veldstudies uitgevoerd door een kustwacht die het effect van de zon, de verblindende schittering op het water, de wind, de vibraties, het lawaai en de golfbewegingen op bestuurders van motorboten nagingen. De reactietijd en de errorfrequentie bij de koersberekening werden meegerekend in de prestatiemetingen. De resultaten geven weer dat wanneer schippers vier uur lang worden blootgesteld aan deze stressfactoren, ze in een soort vaarhypnose belanden. Deze vermoeidheid zorgt ervoor dat de prestatie in dergelijke mate afneemt, zoals we ook zien bij alcoholgebruik.
Motorboot_LeontienDeWulf_1200crop.JPG
Zeilen
De voornaamste risico's bij het zeilen zijn:
- Wegdrijven van de kust of afdwalen van de toegewezen zeil zone
- Je snijden of verbranden aan het touw, vooral bij sterke wind
- Geraakt worden door of vastraken in een touw, dit komt veelal voor bij dinghy zeilers
- Vastzitten binnenin een gekapseisde boot
- Als je boot kapseist in ondiep water, stoot je makkelijk je hoofd tegen de boot, de zeebodem of uitstekende rotsen
Strandzeilen en Powerkiten
Strandzeilwagens en powerkites vormen een aanzienlijk risico voor botsincidenten op het strand. Hoe drukker het strand is, des te groter wordt het gevaar.
IMG_9351.JPG
Voorkomen & cijfers
Watersporten winnen alsmaar aan populariteit en veroorzaken bijgevolg ook meer ongevallen. De kans op watersport incidenten neemt toe naarmate de strandzone drukker bevolkt is.
Surfen
Naar schatting zijn er wereldwijd meer dan 18 miljoen surfers. Onder professionele surfers vergroot de kans op ongelukken wanneer ze zich wagen aan grotere golven, en surfen over rotsachtige of rif vormende zeebodems. De kans op verwondingen onder de recreatieve surfers daarentegen neemt toe met de leeftijd en ervaring.
Kitesurfen
Het voorvallen van ongevallen in het kitesurfen is gelijkaardig aan die van het recreatief skiën of snowboarden, maar ligt dan weer veel lager in vergelijking met die bij professionele rugby, Amercian football of mannenvoetbal bij hogeschoolstudenten. Onder de recreatieve kitesurfers staat de frequentie van ongevallen op 5,9 tot 7 per 1000 kitesurfuren. Vooral beginnelingen hebben 40% meer kans om verwondingen op te lopen dan ervaren kitesurfers. De kans op letsels bij professionele kitesurfers is echter dubbel zo groot, ook al spreken sommige resultaten dit tegen.
Tegenwoordig zijn steeds meer kitesurfers voorzien van een moderne en veiligere uitrusting met onder andere efficiënte ontkoppelingssystemen. Bijna de helft draagt beschermingskledij zoals een helm en een impactvest. Daardoor verkleint de kans op verwondingen tijdens conflicten en is deze over het algemeen relatief laag. Tijdens freestylesessies is de landing zeer belangrijk, en veel kitesurfers verwonden zich hierbij aan de onderste ledematen.
Waterscooters en jetski's
In 1990 werd de frequentie van ongevallen bij jetski’s gesteld op 0,45 per 1000 uur en bij het varen met de waterscooter tussen 11,8 en 16,2 per 1000 uur.
Zeilen
Bij beginners bij het dinghy zeilen vallen 0,3 letsels per 1000 uur zeilen voor, vergelijkbaar met recreatief windsurfen (0,2 per 1000 uur windsurfen).
Hoe problemen vermijden?
Het belangrijkste is dat je nooit alleen in zee gaat! Controleer regelmatig of je gezelschap in orde is.
Let extra goed op je kinderen: bekijk deze volledige gids over de bescherming van kinderen en jongeren tijdens wateractiviteiten in Europa.
Voor de meeste watersportactiviteiten, en vooral voor het zeilen, is het belangrijk om het lokale reglement met betrekking tot watersporten te raadplegen. Veel Europese landen hebben een specifieke wetgeving voor sportactiviteiten op zee.
Zorg ervoor dat je over de nodige vergunningen en brevetten beschikt om met bepaalde vaartuigen om te gaan. Maak kennis met je uitrusting voor je het gebruikt en ken de regels.
Bekijk steeds de weersvoorspellingen, stromingen, golfhoogtes en het getij vooraleer je op zee gaat. De 'International Life Saving Federation' heeft een standaard vastgelegd voor het gebruik van strand vlaggen.
Surfen
Ga de surfcondities na voor je op zee gaat. Doe dit door uit te kijken naar de waarschuwingsvlaggen of ga langs bij de kustwacht. Beschik over de geschikte en veilige uitrusting.
Kitesurfen
Draag beschermingskledij zoals een helm en een impactvest. Gebruik een moderne en veiligere uitrusting met een efficiënt ontkoppelingssysteem om de vlieger snel te lossen wanneer nodig. Wees voorzichtig bij het uitvoeren van sprongen en trucjes. Wees niet overmoedig en blijf op het niveau dat je technisch aankan.
Waterscooter of jetski
Raadpleeg hier het jetskireglement voor elk land.
Boten
Zorg ervoor dat je een volgens de normen goedgekeurde zwemvest aan boord hebt of aan hebt in een situatie waarbij het risico relatief groot is dat je in het water valt. Draag handschoenen om te vermijden dat je je snijdt aan de touwen.
Aanvaringen
Wanneer twee zeilboten uit tegenoverliggende richtingen komen en tegen elkaar kunnen botsen, krijgt de boot met het zeil over bakboordzijde voorrang over die met zijn zeil over stuurboordzijde. Als twee zeilboten dezelfde koers varen en riskeren te botsen, dan moet de boot aan de loefkant (de kant waar je zit) wijken. Wanneer een zeilboot een andere inhaalt, moet de snellere uit de buurt blijven van de langzamere. Motorboten moeten altijd wijken voor boten die worden aangedreven door wind of met handkracht, en ze moeten allemaal wijken voor boten of apparaten die niet onder controle zijn. Bij twijfel altijd eerst voorrang geven.
Wat te doen bij problemen?
- Voorkomen is beter dan genezen! Bij watersporten is dit zeer bruikbaar advies.
- Volg de aanbevelingen op de pagina Watertemperatuur wanneer je in koud water valt.
- Maak gebruik van openbare reddingsmiddelen die terug te vinden zijn in of dichtbij de badzone.
- Zoek zo snel mogelijk hulp wanneer een van je kompanen een ongeval voorheeft. Verwittig de lokale veiligheidsbrigade bij een ernstig incident tijdens het varen met een boot.
