In de zomer is het mannetje van de rosse grutto veel roder dan de gewone grutto, vandaar de naam. In de andere jaargetijden is het moeilijker om de twee grutto's uit elkaar te houden, maar de rosse is kleiner dan de gewone en hun snavel buigt net iets meer omhoog. Rosse grutto's zijn echte trekvogels. Twee keer per jaar reizen ze meer dan 4000 kilometer tussen hun zomer- en winterverblijf. De Waddenzee is een tankstation voor deze wereldreizigers. Hier rusten ze even uit en eten ze zich rond voordat ze weer verder trekken.
meer namen
Hoe dikker, hoe beter
"Hoe rosser de grutto, hoe beter hij trekt", zegt Theunis Piersma over de doortrekkende rosse grutto's. Professor Piersma heeft onderzoek gedaan naar het trekgedrag van deze vogels. Tijdens de winter wordt in Afrika geruid. Vogels die laat aankomen en dus achter zijn op schema, kunnen dit inhalen door maar gedeeltelijk te ruien. Toch blijft er een achterstand zichtbaar. De vogels die wel helemaal uitgeruid zijn, zijn meestal vetter en kunnen de reis naar Siberië ook beter aan.
Heen en weer
De doortrekkende rosse grutto's broeden in het hoge noorden op de Siberische toendra's. Tussen half en eind juli vertrekken de vogels daar weer voor een tocht van 4300 kilometer. Ze hebben dan één tot anderhalve maand de tijd gehad om de kuikens groot te brengen. Via de wadden vliegen ze dan naar hun overwinteringsplaats Banc d'Arguin in Mauritanië. Eind april komen de rosse grutto's dan weer terug naar het noorden en tanken ze onderweg weer bij op de wadden.
fitis-rosse-grutto-2-sd.jpg
Verlaten
Kuikens van rosse grutto's hebben het niet gemakkelijk. Zo gauw ze uit het ei zijn vertrekt hun moeder naar warmere oorden. Vader grutto is iets zorgzamer, hij blijft bij de kuikens tot drie weken nadat ze uitgekomen zijn. Maar daarna vertrekt ook hij naar het zuiden. De jonge vogels nemen nog een week of wat de tijd om iets dikker te worden en gaan dan hun ouders achterna. Ze vliegen in enkele dagen, non-stop, naar de Waddenzee.
fitis-rosse-grutto-2.jpg
Waddenzee
Het Nederlandse waddengebied is belangrijk voor rosse grutto's. Zo'n 26% van de in Noordwest-Europa aanwezige rosse grutto's overwintert er. Ook de doortrekkende ondersoort maakt volop gebruik van dit gebied. In mei 2011 werden 179.000 doortrekkers geteld, ongeveer 34% van de populatie. Omdat een deel mogelijk al doorgevlogen was naar de broedgebieden kan het zijn dat zeker de helft van alle individuen een tussenstop maakt in het Nederlandse waddengebied. In de Waddenzee worden vooral wormen gegeten. In de weilanden, in mei, zoeken rosse grutto's met name naar emelten.
Twee rosse grutto's
In de Waddenzee zijn er twee ondersoorten; de doortrekkers en de overwinteraars. De overwinteraars betaan uit de lapponica ondersoort (125.000 dieren). Deze ondersoort broedt in Noord-Scandinavië en brengt de winter door in West-Europa. De andere ondersoort, taimyrensis (700.000 dieren), broedt in Siberië, trekt door in het waddengebied en overwintert in de West-Afrikaanse getijdengebieden. Dit zijn de doortrekkers.
Links
Het paringsgedrag van de Rosse grutto (Limosa lapponica) © René Van Outryve
