Fosforverbindingen

In het zeemilieu zijn het vooral algen die fosfaat uit het water opnemen waardoor de fosforverbindingen in de voedselketens terecht komen.Als plantaardig of dierlijk materiaal wordt afgebroken komen de fosforverbindingen weer vrij. Het optelsommetje 'meer fosfor - meer fytoplankton - meer dierlijk plankton - meer kleine vis - meer grote vis' gaat lang niet altijd op omdat er vaak planktonsoorten tot ontwikkeling komen die vrijwel niet worden gegeten door de dieren verderop in de voedselketen, zoals de schuimalg Phaeocystis of zeesla.In de grafiek is te zien dat het fosforgehalte in het midden van de Noordzee rond de 0,02 milligram per liter bedraagt. In het waterbeleid van de Nederlandse overheid wordt dit als de natuurlijke concentratie beschouwd. Het is duidelijk dat het fosforgehalte in de kustwateren nog niet op deze natuurlijke waarde terug is. De dalende trend tussen 1980 en 1995 is vooral toe te schrijven aan de verbetering van de rioolstelsels en de maatregelen in het kader van het mestprobleem. Na 1997 stabiliseren de concentraties.

Fosfor komt steeds minder voor in het rivierwater. Een halvering van de emissies naar de Noordzee in 1995 ten opzichte van 1985 bleek vrijwel haalbaar. Wasmiddelen bevatten geen fosfaat meer. De industrie en de waterzuiveringsinstallaties lozen ook veel minder fosfaat dan enkele jaren geleden. De industrie heeft in 1995 ten opzichte van 1985 74% minder fosforverbindingen geloosd. De emissie van fosfaat vanuit de landbouw nam in 10 jaar tijd af tot 5 miljoen kilo per jaar in 1994. In de veeteeltsector is de productie van fosfaat ook afgenomen; van 220 miljoen kilo in 1990 naar 193 miljoen kilo in 1998. Het effect van het terugdringen van de fosfaatlozing was anno 2005 vooral te zien aan de kleinere hoeveelheid schuim op het strand, die wordt veroorzaakt door de afbraak van de schuimalg Phaeocystis.De gevolgen van de hoge fosfaatconcentraties in het kustwater, het beleid dat is gericht op het verminderen van de emissies, en de gevolgen van de afnemende emissies, bijvoorbeeld voor de visstand, komen bij het onderwerp eutrofiëring aan de orde.