Vogelopvang Ecomare

De meest in het oog lopende groep slachtoffers zijn de zeevogels die besmeurd zijn met olie. Deze vogels kunnen niet meer duiken of drijven omdat de olie zorgt voor lekken in hun verenkleed. Door de olie klitten de veren bij elkaar, zodat het water tot op de huid kan doordringen. Meestal krijgt een olieslachtoffer dan ook te maken met onderkoeling of longontsteking.Het gaat zeker niet alleen om stookolie of afgewerkte olie van de schepen of booreilanden. Ecomare krijgt maar al te vaak vogels binnen die besmeurd zijn met een lijmachtige substantie. Dit is het product dat ontstaat als tankers die plantaardige olie hebben vervoerd, hun ruimen op zee schoonmaken met agressieve oplosmiddelen en de 'opgeloste olie' lozen.De keren dat een olievlek op het strand aanspoelt, en er in de media veel aandacht aan wordt geschonken, vormen slechts een topje van de ijsberg. Betrouwbare schattingen van het aantal olievlekken in het Nederlandse deel van de Noordzee komen uit op circa 10.000 vlekken per jaar! Het overgrote merendeel van deze olie is al naar de bodem gezakt, voordat de strandwandelaar er last van krijgt. Maar voor de zeevogels telt elke vlek. Zeker in een gebied als het Friese Front, ten noordwesten van de waddeneilanden, waar zeer veel zeevogels voorkomen omdat er veel voedsel te halen is. Door dat gebied lopen nu juist een paar hoofdvaarwegen voor de scheepvaart.Naar schatting 10% van de olieslachtoffers komt levend aan land. Ze zijn duidelijk gestressed, en daar komt het transport naar het opvangcentrum ook nog eens bij. Ze worden daarom niet meteen gewassen, maar moeten eerst een aantal dagen op adem komen.Tijdens deze dagen is een goede voeding de voornaamste zorg. Meestal kan de wasbeurt zo'n tien dagen na binnenkomst plaatsvinden, en kunnen we de vogels na 6 tot 8 weken weer uitzetten. Het wassen is een vak op zich. Het inzepen en het bezoek aan de vogelwasmachine zijn voor een vogel nogal enerverend. Het is een hele kunst om de stress zo laag mogelijk te houden en de vogels goed te drogen. Olievogels wassen is dus specialistenwerk! Soms is een vogel zo sterk met olie besmeurd, dat wassen geen zin meer heeft. Deze vogels laat Ecomare inslapen.

De derde grote groep bestaat uit vooral jonge vogels, die sterk ondervoed en verzwakt worden gevonden. De oorzaken van ondervoeding zijn veelsoortig. Soms is er gewoon gebrek aan voedsel. Zo leggen bijvoorbeeld torenvalken veel eieren als er veel muizen zijn. Maar het komt vaak voor dat de muizen vrijwel 'op' zijn tegen de tijd dat de jonge valken zelf op jacht moeten.Een andere bekende oorzaak van ondervoeding is vorst, waardoor vooral zoetwatervogels in de problemen komen. En soms verdwalen landvogels en landen ze uitgeput en ondervoed aan boord van een schip of een booreiland.Via uitproberen, en veel contact met collega's van andere vogelasiels, is van de meeste vogelsoorten bekend met welk voedsel ze het best geholpen worden. Dat varieert van garnalen tot sojamelk, en soms moeten we er letterlijk vis in proppen. Maar bij ondervoede vogels is het stressvrij maken minstens zo belangrijk als het voedsel toedienen. Bij veel soorten is gebleken dat slachtoffers het best tot rust komen onder soortgenoten. Om die reden zijn er van een aantal soorten een paar, vaak min of meer gehandicapte dieren permanent in de opvang gehuisvest. Zij vervullen daar de rol van gastheer.

Soms is het opknappen van een vogel wel degelijk in het belang van het behoud van de soort, bijvoorbeeld bij vrij zeldzame roofvogels. Maar zolang er olielozingen zijn en het verkeer voortraast is het opvangen van slachtoffers daarvan niet meer dan een druppel op een gloeiende plaat.Ons voornaamste motief voor het opvangen van vogels ligt dan ook niet bij de directe bescherming van de vogelsoorten, maar in de sfeer van de voorlichting. We kunnen op Ecomare jaarlijks meer dan een kwart miljoen bezoekers confronteren met de ellende onder de vogels. Ecomare wil zo een behoorlijke steen bijdragen aan het bestrijden van de oorzaken van de problemen.