Kokmeeuwen zijn geen moeilijke eters. Ze lusten alles, van wormen tot vogeleieren tot vis. Daarnaast profiteren ze ook nog eens van menselijke afvalbronnen, zoals vuilnisbakken en -belten. Niet alle kokmeeuwen verdienen eerlijk de kost: ze stelen wormen van steltlopers en visjes van sterns, maar ook mensen zijn lang niet altijd veilig. Een op de grond gevallen ijsje of bakje friet is gauw verdwenen in de snavel van deze meesterdieven. Kokmeeuwen kun je bijna overal tegenkomen, het zijn algemene kust-, land- en stadsvogels. Van hun typische chocoladebruine kopkapje in de zomer, blijft in de winter enkel een 'hoofdtelefoon' over: twee rondjes aan weerszijden van de kop, achter de ogen.
meer namen
Kale kop
Je kan de kokmeeuw ook gaan verwarren met de zwartkopmeeuw. Maar deze wat robuustere meeuw heeft een diepere, tot in de nek doorlopende zwarte kopkap, een felrode bek en poten, en witte vleugeltoppen. Terwijl kokmeeuwen in winterkleed een rondje achter de ogen overhouden (een 'koptelefoon'), is dat bij zwartkopmeeuw een streep door de ogen (een 'boevenmasker').
mdb-kokmeeuw.jpg
Verspreiding en leefgebied
Kokmeeuwen broeden in Noord- en West-Europa en overwinteren in West- en Zuid-Europa. De broedkolonies kunnen bestaan uit duizenden nesten en zijn te vinden in de duinen of moerasgebieden. Kokmeeuwen zijn bijzonder honkvast. De overwinteraars keren steeds weer naar precies dezelfde plek terug. Vreemd genoeg is gebleken dat 70% van de kokmeeuwen die in de stad overwinteren mannetjes zijn. Op de wadden is de verdeling normaal. Nergens in Nederland worden meer vrouwtjes dan mannetjes gevonden. Waarschijnlijk trekt een deel van de vrouwtjes verder naar het zuiden.
rein-jansen-kokmeeuw.jpg
Kolonies
Kokmeeuwen broeden vaak samen met andere kolonievogels, zoals grote sterns, visdiefjes, geoorde futen en scholeksters. Ze profiteren van elkaars bescherming tegen rovers. Bruine kiekendieven broeden vaak in de buurt van meeuwenkolonies, omdat er veel prooidieren te vangen zijn. In het binnenland is het aantal kokmeeuwen afgenomen, onder andere door de vossen en het verdwijnen van open vuilnisbelten. In het waddengebied is hun aantal juist wat toegenomen.
kokmeeuw-0723-sw.JPG
Koekoek-meeuw
Sommige kokmeeuw-vrouwtjes leggen stiekem eieren in de nesten van hun koloniegenoten. Uit onderzoek blijkt nu dat de meeuwenvrouwtjes die zo'n ei in hun nest krijgen meestal familie zijn van de eilegster. Heel zelden wordt het vreemde ei door de eigenaresse van het nest verwijderd, in die gevallen bleken de eilegster en de nesteigenaresse toch geen familie te zijn.
In het najaar leven er zo'n 500.000 kokmeeuwen in het hele waddengebied.
Aan de Vlaamse kust is het aantal broedparen van kokmeeuw sinds de eeuwwissel aanzienlijk gedaald van meer dan 5.000 tot onder de 1.000. Dit is een tendens die zichtbaar is bij alle broedende vogels aan de Vlaamse kust.
Links
Baltsgedrag bij de kokmeeuw © René Van Outryve
