meer namen
Sterke maag
Eiders bemachtigen hun voedsel zwemmend en duikend. Ze kunnen tot 10 meter diepte duiken. Daarbij gaat het ze vooral om schelpdieren die op de bodem leven. De snavel van eiders is zo gevoelig dat ze in staat zijn de verhouding vlees-water-schelp van een schelpdier te beoordelen. Onderzoekers van IMARES schatten dat de eidereenden in de Waddenzee 14,7 miljoen kilo schelpdiervlees per jaar opeten. Ze slikken de schelpen in z'n geheel in. In de sterke spiermaag worden de schelpen vergruisd. De schelpresten worden uitgepoept. Hoewel ze voornamelijk schelpdieren eten worden er ook weleens eiders gezien die een visje weghappen.
Verspreiding en leefgebied
Eiders zijn in het begin van de vorige eeuw in Nederland gaan broeden. De laatste twee eeuwen zijn ze steeds zuidelijker gaan broeden, overigens zonder de broedgebieden in het noorden te verlaten. De oorzaak van deze uitbreiding is dat er minder op deze eenden gejaagd wordt.
k-eidereend-NL.jpg
Winters met veel sterfte
Eiders zijn gevoelig voor veranderingen. Het ene jaar kunnen er heel veel zijn, het andere jaar veel minder. In de winters van 1999/2000 en 2001/2002 stierven opvallend veel eiders in de Nederlandse kustwateren. IMARES kreeg opdracht dit probleem te onderzoeken. In die winters hadden de schelpdieren zo weing vlees, dat de eiders die er van aten toch nog van honger stierven.
pcd01023-eidereend-sw.jpg
Bescherming
- Signalering: Netwerk Ecologische Monitoring
- Beleid: Doelsoortenlijst
- Nederland: Flora en Faunawet
- Internationaal: Vogelrichtlijn EU, AEWA (bescherming trekvogels), conventie van Bern, conventie van Bonn
Hulp bij de opvoeding
Jonge eidervrouwtjes leggen soms eieren in nesten van familieleden. Zo schakelen ze de hulp van oma of tante in bij het grootbrengen van hun jongen. Uit onderzoek blijkt dat de jonge moeders hun extra eieren het liefst leggen in nesten van oudere vrouwtjes. Het aantal vreemde eieren in het nest nam toe met de leeftijd van de broedende eend. Drie stokoude dames in het onderzoek, tenminste 15 jaar oud, hadden zelfs alleen maar eieren van andere eiders in hun nest. De onderzoekers denken dat sommige oudere vrouwtjes geen nest vol eieren meer kunnen leggen en in dat geval eieren krijgen toebedeeld van een dochter, nichtje of kleindochter. Deze jonge vrouwtjes kunnen waarschijnlijk meer eieren leggen dan ze kunnen uitbroeden. De verdeling van deze eieren heeft voor beide partijen voordeel; de echte moeder kan extra jongen grootbrengen en de gastmoeder verhoogt haar voortplantingssucces via familieleden zonder dat ze zelf de eieren hoeft te leggen
Eidercrèche
Als je in juni langs de waddendijk fietst zie je crèches met eiderpullen zwemmen. Een klein clubje eidervrouwtjes begeleidt hun kroost en dat van enkele buurvrouwen. De overleving van de jonge kuikens hangt erg af van de waakzaamheid van de moeders. Afgedwaalde kuikens worden namelijk meteen opgepikt door hongerige meeuwen. Uit onderzoek blijkt dat eiderkuikens uit relatief kleine crèches dan ook meer kans hebben om groot te worden dan hun soortgenoten die in de grotere crèches leven.
