Aardgaswinning in de Waddenzee

De Nederlandse regering en de mijnbouwmaatschappijen hadden de afspraak dat het waddengas tot 1995 niet verder zou worden gewonnen. Toen die afspraak was verlopen is de Nederlandse Aardoliemaatschappij (NAM) voorbereidingen gaan treffen voor nieuwe boringen in het gebied. Milieuorganisaties waren fel tegen. Zij vreesden voor verstoring, ongelukken en daling van de wadbodem. In 2004 werd er door de Adviesgroep Waddenzeebeleid ('Commissie-Meijer') voorgesteld om de gaswinning toe te staan. Die commissie gaf advies over gaswinning en schelpdiervisserij in relatie tot de natuur. De adviesgroep stelde ook voor om de kokkelvisserij af te bouwen. Het kabinet heeft toen het advies overgenomen en gaswinning toegestaan. Het gaat om tenminste 40 miljard kubieke meter, dat 3 miljard euro kan opleveren. Mogelijk zit er nog veel meer. Een deel van de opbrengst gaat naar het Waddenfonds.
Een voorwaarde voor de nieuwe boringen is dat er geen winningsplatforms in de Waddenzee zelf mogen staan. De NAM boort de gasvelden schuin aan vanaf winningsstations op de vaste wal. Een andere voorwaarde is dat de wadbodem niet onaanvaardbaar mag dalen. De bodemdaling wordt nauwgezet gemeten. Als de bodem meer dan zes millimeter per jaar daalt wordt de gaswining stopgezet. 'Boren met de hand aan de kraan' heet dat.

In 2006 heeft de NAM vergunningen aangevraagd om onder de Waddenzee 25 tot 40 miljard kubieke meter gas te winnen. Ter vergelijking: in de Noordzee wordt elk jaar rond de 20 miljard kuub gewonnen en in Slochteren (Groningen) 30 miljard kuub. De gaswinning is in 2007 bij Moddergat van start gegaan.
De gaswinning vanaf Ameland zal geleidelijk aan verminderen, waarna de winning vanuit Moddergat opgevoerd kan worden. In 2008 is de NAM op vergelijkbare manier gas gaan winnen bij Vierhuizen, en in 2009 bij Lauwersoog. Het bedrijf kan over een afstand van 9 kilometer het gas schuin aanboren.
Een onafhankelijke commissie van deskundigen beoordeelt de schade aan de natuur. Als er sprake is van schade, heeft de overheid de bevoegdheid om de winning langzamer te laten verlopen of te stoppen. Vooraf is onderzocht of de natuur schade lijdt door de gaswinning. In het algemeen zou de natuur in de Waddenzee er geen last van hebben. Wel zouden veldmuizen en daarmee hun belagers, zoals kiekendieven, last krijgen van de bodemverzakking in de Lauwersmeer. Hun leefgebied dreigt onder water te lopen.

Tussen de Waddeneilanden en het vasteland lopen gasleidingen van de Nederlandse boorplatforms naar het vasteland. De NGT-aardgasleiding bij Rottumeroog transporteert aardgas van winningsplatforms in de Noordzee en van Ameland. Het gas van de Zuidwal wordt naar het vasteland getransporteerd door een pijpleiding die in Harlingen uitkomt. Er mogen geen gasleidingen bijkomen.