Gewone wenteltrap

Verspreiding en habitat

Dit slakje komt voor langs de hele West-Europese kust en ver daarbuiten. Je kan het ook vinden in het Middellands Zeegebied en zelfs aan de Zwarte Zee. Het wenteltrapje leeft op zand en slib tussen 5 en 70 meter diepte.

Aan de Belgische kust zijn de huisjes van gewone wenteltrap vaker te vinden aan de Westkust. In Nederlandse wateren is de soort veel aanwezig op de Oestergronden en in de Zeeuwse Delta. De laatste decennia neemt de soort zelfs weer gestaag toe in de Zeeuwse en Belgische wateren.

Strandvondsten_44-Gewone-wenteltrap_Misjel-Decleer_1200.jpg

Anemonen als voedsel

Wenteltrapjes leven daar waar veel zeeanemonen en zachte koralen leven, want dat is het enige wat ze eten. Ze steken een zuigslurf in het weefsel van de anemoon, of bijten stukken van de anemoon af. Gewone wenteltrapjes scheiden met hun speekselklieren een paarse vloeistof af, waarmee de prooien verdoofd of verlamd geraken.

Herkennen

Een gewoon wenteltrapje herkennen is helemaal niet moeilijk: het huisje heeft zeer duidelijke verticale platte ribben, die in een mooi geometrisch patroon over alle windingen doorlopen. De schelp kan tot 15 windingen tellen. Bij aangespoelde huisjes zijn de eerste windingen van de de splitse top vaak afgebroken. De mondopening is een mooi rondje.

De kleur van de schelp varieert van wit tot gelig. Tussen de ribben zitten soms paarse of bruine vlekken of kleurbandjes. Langs onze stranden worden ook vrij regelmatig lege en fossiele huisjes gevonden. Levende dieren (met een zwart afdekkapje in de opening) tref je maar zelden aan op het strand.

Het gewone wenteltrapje is tussen 1-3.5 centimeter groot en daarmee niet te verwarren met het zeldzamere witte wenteltrapje (Epitonium clathratulum), dat drie keer zo klein is. De eerste winding van een gewone wenteltrap telt meestal 10 ribben, die van de witte wenteltrap 18 tot 22. De witte wenteltrap leeft vooral in Zeeuwse wateren, dus daar is de kans het grootst dat je beide soorten gaat verwisselen.

Strandvondsetn_45-Witte-wenteltrap_Misjel-Devleer_1200.jpg

Mannetje of vrouwtje?

Een bijzonder kenmerk van het gewone wenteltrapje is dat dit diertje tijdens zijn leven een aantal keren van geslacht verandert. Het is niet zo dat, om een mannetje te worden, er een mannelijk geslachtsdeel aan de wenteltrap groeit: wat wel gebeurt, is dat het mannetje een zaadpakketje overdraagt aan het vrouwtje, die hiermee zelf de eitjes bevrucht. Het volgende seizoen zijn de rollen dan weer omgedraaid!

De eitjes worden door het vrouwtje afgezet in een 3 centimeter lange streng van piramidevormige eicapsules, goed verstopt onder zand of modder.

Als betaalmiddel voor strandbloemen

De traditie wil dat in de zomer op het Vlaamse strand kinderen papieren bloemenwinkeltjes openhouden, waar schelpen als pasmunt dienen voor de kleurrijke knutselwerkjes. In de jaren 60 en 70 gebruikte men aan de Westkust vooral wenteltrapjes om mee te betalen. In de periode erna werd de soort te zeldzaam en werd in Sint-Idesbald, Koksijde en Oostduinkerke dan maar met zaagjes betaald. Echter, recent neemt de kans op het vinden van een gewoon wenteltrapje weer gestaag toe ...