Vikingen op Wieringen

Zie ook

Wieringen

Eind 1995 vonden twee jongens met een metaaldetector bij Westerklief een aantal voorwerpen. Ze dachten eerst dat het niets bijzonders was. Toen ze de voorwerpen lieten zien aan een amateurarcheoloog werd duidelijk dat dat wel zo was. Het Instituut van Pre- en Protohistorische Archeologie van de Universiteit van Amsterdam werd ingeschakeld. Het bleek een vikingschat te zijn. De sieraden zijn nu in het Vikingcentrum in Den Oever te bewonderen.

Vikingenschat

Door grondwerkzaamheden was de vondst niet meer intact. Ze waren rond 850 begraven in een aardewerken pot. De schat bestond uit zes platte zilveren armbanden, een zilveren halsring en armring, leerbeslag, drie muntsieraden, zestien baren zilver en 78 Karolingische zilveren munten.
De gevonden voorwerpen zijn kenmerkend voor de cultuur van de Vikingen. Zij gebruikten bij de handel geen geld, ze kenden alleen ruilhandel. De waarde van allerlei zaken werd bepaald door het gewicht van zilveren voorwerpen. Het maakte niet uit of het munten, sieraden of baar zilver was. Het begraven van schatten was een manier om kapitaal veilig te stellen voor later gebruik. Er waren immers geen banken en kluizen. Dezelfde soort voorwerpen zijn ook gevonden in andere vikingschatten uit Denemarken, Noord-Duitsland, Zweden en Noorwegen. Heel typerend zijn de muntsieraden. Het gaat hierbij om Arabische munten, zogenaamde dirhems. De hebben de Vikingen via hun handelsroutes over de Russische rivieren naar Noord-Europa gebracht.

viking-handel.jpg

Handelsroutes van de vikingen | © Copyright 2018 Karigro

Waarom Vikingen op Wieringen?

In de periode van 810 tot 920 n.Chr. werd West-Europa vaak bezocht door Vikingen. De opvolgers van Karel de Grote waren niet in staat om het Frankische rijk goed te beschermen. Op sommige plekken dreven de Vikingen vreedzaam handel, maar op andere plaatsen plunderden ze de bevolking. Soms werd een Vikingaanvoerder als leenman aangesteld. Dan zouden andere Vikingen geen aanvallen meer doen. Zo werd in 840 n.Chr. de Deen Rorik leenheer over Noord-Holland. Deze Rorik heeft om belastingen te kunnen innen manschappen uitgezonden naar Wieringen. Waarschijnlijk heeft de zilverschat toebehoord aan een Deen uit het gevolg van Rorik. Wieringen had in het oosten een verbinding met open zee, via het Vlie (zie ook: Holocene kustlijnontwikkeling). Omdat de Vikingen met hun drakenschepen van zee kwamen, ligt het voor de hand dat ze juist op Wieringen terechtkwamen. Vanwege het nationale belang van de vondst heeft het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden direct een claim gelegd op de zilverschat. In het Vikingcentrum bij Den Oever ligt een complete replica van deze bijzondere vondst. Ergens anders op Wieringen is ook een bronzen schijffibula uit de 9e eeuw gevonden. En in november 1999 werd er een tweede vikingschat gevonden. Deze schat bestond uit 165 stukjes zilver, 20 Karolingische en 61 Arabische munten.