Overslaan en naar de inhoud gaan

Oudeschild

Oudeschild is een echt vissersdorp. Het telt ruim 1300 inwoners waarvan er veel van de visserij leven. Veel bedrijvigheid van de Oudeschilder vissers speelt zich in het havengebied af. Daarnaast heeft het dorp ook een uitgestrekt industrieterrien, waar vooral veel kleine tot middelgrote bedrijven gevestigd zijn. Kaap Skil en de jachthaven zijn twee toeristische bolwerken van het dorp.

Fort De Schans

schans.jpg

Fort de Schans | © Foto Fitis, Sytske Dijksen

Dichtbij Oudeschild ligt het fort De Schans. In 1574 werd het aangelegd om met zijn geschut het binnenvaren van het Marsdiep te beletten. In de zeventiende en achttiende eeuw werd het fort enkele malen verbeterd. Onder Napoleon kwam 750 meter ten westen van De Schans het gesloten fort De Redoute tot stand en 600 meter oostelijk van De Schans het fort De Lunette. De Schans werd toen uitgebreid en verbeterd en kreeg de naam fort Central. De drie forten zijn nooit voor de oorlogsvoering gebruikt. Na afloop van de Franse bezetting raakten ze in verval. Begin 20e eeuw werden De Redoute en De Lunette geheel, en de Schans gedeeltelijk afgegraven. De vrijkomende grond werd gebruikt voor dijkverhoging. Het restant van het fort De Schans is gerestaureerd.

De rede van Texel

oude.jpg

Oudeschild dorp | © Foto Fitis, www.fotofitis.nl

Oudeschild, of 'Skil' zoals de bewoners het dorp noemen, heeft een spannende geschiedenis. De kapiteins van de koopvaardijvloot en de commandeurs van de zeilende marine legden in de zeventiende eeuw hun grote zeilschepen voor de kust van Oudeschild, op de rede van Texel, voor anker. Ze wachtten daar op een gunstige wind om vaak lange reizen te beginnen. Om oorlog te voeren, handel te drijven of op ontdekkingsreis te gaan. Oudeschild heette toen nog ’t Schilt. Via de skilsloot werden tonnetjes ijzerhoudend water van onder de Hoge Berg naar de rede vervoerd. Dit water was erg gewild omdat het zo lang houdbaar was. Later bouwde men in verband met de drukte een tweede dorp, iets noordelijker langs de waddendijk: Nieuweschild. Dit dorp is later weer afgebroken. Sindsdien heet het oorspronkelijke dorp Oudeschild.

Achteruitgang

Het gereedkomen van het Noordzeekanaal en het instellen van een Rijksloodsdienst in het midden van de negentiende eeuw veroorzaakten een achteruitgang van het dorp Oudeschild en leidden tot het totale verval van Nieuweschild. Korte tijd later werden vrijwel alle huizen van Nieuweschild afgebroken. Veel voormalige loodsen vertrokken naar Den Helder en anderen werden weer visser van beroep. Omdat de concurrentie voor de loodsen altijd groot was, hadden velen de visserij al als tweede bestaansbron benut.

Eigen haven

kotter.jpg

Kottervloot | © Foto Fitis, www.fotofitis.nl

Het heeft tot 1780 geduurd voor Oudeschild een eigen haven kreeg. Tot die tijd moest men kleinere schepen aan de dijk afmeren en grotere schepen op de rede voor anker leggen. De opkomst van de visserij - in 1890 waren al 170 blazers (houten vissersschepen) geregistreerd - en de komst van de veerschepen van de Alkmaar Packet en de N.V. TESO (Texels Eigen Stoomboot Onderneming) maakten een vergroting van de haven noodzakelijk. In 1890 vond een uitbreiding plaats met de Noorderhaven. In 2005 werd het 225-jarig bestaan van de haven uitbundig gevierd.

CC-BY-NC, Ecomare & VLIZ 2020 - Laatst bijgewerkt: