Mossen groeien overal langs de kust, behalve op het strand en het wad. Op kwelders groeien mossen alleen op plekken waar de zee niet vaak komt. Als er niet te veel stuivend zand is, kunnen mossen zich vestigen in de duinen. Mossen houden het duinzand vast, en geven andere planten gelegenheid te kiemen. Veel mossoorten die langs de kust voorkomen vind je ook in het binnenland. Omdat er aan de kust niet zo veel overbemesting en andere vervuiling is komen er zeldzame mossen voor, die in het binnenland verdwenen zijn. In kalkrijke duinen komen heel bijzondere mossen voor, die je verder meestal alleen in Zuid-Limburg kunt vinden.
meer namen
Mossen in het algemeen
fitis-mossen-op-dak-schuur-kerkstraat-den-hoorn-12-06-sd.JPG
Mossen hebben geen zaadjes maar sporen, net als varens. Vaak groeien ze dicht op elkaar en vormen zo mospakketten, die goed water kunnen vasthouden. Mossen zijn opgebouwd uit een stengel met blaadjes of hebben een plat bladvormig lichaam. Echte wortels hebben ze niet, hoogstens kleine uitsteeksels om zich vast te hechten, zogenaamde rhizoiden. In de winter zijn mossen vaak goed te zien, als andere planten afgestorven of in rust zijn. Vaak bloeien mossen dan volop, dan kan je ze goed bekijken. In Nederland zijn zo'n 600 soorten mossen gevonden, wereldwijd zijn er meer dan 20.000 soorten. Je hebt wel een microscoop nodig om al die soorten uit elkaar te houden, veel mossen zijn erg klein!
Bescherming tegen uitdroging
fitis-grijs-kronkelsteeltje-glashaar-sd.jpg
Een droge zonnige dag in de duinen is niet fijn voor mossen. Maar ze hebben allerlei manieren ontwikkeld om zulk weer te overleven. Ze gaan als het ware in zomerslaap, in plaats van winterslaap. Ze verbuiken zo weinig mogelijk water. Ze zijn helemaal in elkaar geschrompeld. Maar na een regenbui leven ze weer helemaal op. Sommige mossoorten hebben een glashaar op elk bladtopje. dat is een verlengd stukje blad zonder bladgroen. Zulke haartjes beschermen het mos tegen uitdrogen, doordat ze zonlicht terugkaatsen. Bij droogte staat de glashaar onder een rechte hoek met het blad, en zo zorgt die voor de grootste terugkaatsing van zonlicht. Door de glasharen zien de mossen er zilvergrijs uit, zoals hierboven op de foto te zien is, van grijs kronkelsteeltje.
Laagveen
Een heel aparte groeiplaats van mos is in veenmoerassen, vaak in het water. Daar groeit veenmos, en die maakt het water zuur. Veenmossen komen ook op natte plekken in bossen en in duinvalleien voor. Veenmos kan een meertje helemaal laten verlanden, en doordat het in het zure water niet vergaat, wordt het afgestorven veenmos vanzelf veen. Dikke pakketten laagveen zijn op deze manier ontstaan.
Rode lijst
Eind maart 2013 is er een nieuwe Rode Lijst van bedreigde mossen verschenen. Er staan 245 soorten op de lijst, iets minder dan op de lijst uit 2000. Veel van de bedreigde soorten groeien op voedselarme plaatsen, zoals duinen, veen- en heidegebieden. Er staan ook veel soorten specifiek voor de kust op de lijst, variërend in categorie van gevoelig tot ernstig bedreigd.
Wist je dat...
... sporen van mossen die op zeeniveau leven tot op 3000 meter hoogte gevonden zijn?
