Overslaan en naar de inhoud gaan

Iepen

De iepenfamilie kent wereldwijd honderd tot honderdvijftig soorten, waarvan er in Europa maar vier voorkomen. In Nederland en België groeien veldiep, de bergiep en de steeliep. De veldiep is hiervan het meest algemeen. Ook komen er kruisingen voor, zoals de Hollandse iep (kruising tussen de veld- en de bergiep). Iepen zijn makkelijk te herkennen aan de ongelijke bladvoet. Iepen krijgen pas laat in het voorjaar blaadjes. Maar omdat ze wel heel vroeg bloeien en de zaden lichtgroene brede randen hebben waarmee ze door de wind verspreid kunnen worden, zijn ze toch al vroeg groen.

Namen 
la
Ulmus minor; Ulmus x hollandia
nl
Veldiep, gladde iep; Hollandse iep
en
English elm, Dutch elm
fr
petit orme, orme hollandaise
de
englische Ulme, holländische Ulme
Kenmerken 
afmetingen
tot 30 meter
kleur
bloem: donkerrood
bloeitijd
maart en april
bestuiving
door de wind
voortplanting
worteluitlopers
levensduur
overblijvend

Bijzonderheden

fitis-veldiep.jpg

Veldiep | © Foto Fitis, Sytske Dijksen

(Veld)iepen zijn goed bestand tegen de invloed van wind en zout. Daarom zijn ze veel aangeplant in de kustprovincies. Ze zijn ook vaak te vinden als beschermend bosje rond eendenkooien. Als ze gezond blijven kunnen ze heel oud worden, wel tot 500 jaar! Pas wanneer ze 10 jaar oud zijn produceren ze zaad. Iepenhout is waardevol. Het kan goed onder water gebruikt worden en je kunt er meubels en gereedschappen van maken. Hoe dichter een iep bij de kust groeit, hoe meer mossen en paddenstoelen op de stam groeien. Zand en kleideeltjes waaien tegen de stam en daarin kunnen die dan een plekje vinden. Iepenschors neemt veel water op. Alleen vlieren kunnen het nog beter. Iepenschors is rijk aan voedingsstoffen, zelfs zo rijk aan zetmeel, dat het in tijden van voedselschaarste voor brooddeeg werd gebruikt. De bast bevat ook veel natrium, waardoor iepen beter dan andere bomen tegen zure regen kunnen.

Iepziekte

n de 20e eeuw dook onder de iepen een ziekte met verwoestende gevolgen op: de iepziekte. De aandoening wordt veroorzaakt door een schimmel. Die groeit in de houtvaten en verstopt ze. Steeds meer houtvaten dringt de schimmel binnen, totdat de stam rondom is geïnfecteerd. Dan is de kroon van de watertoevoer afgesneden en verwelken de bladeren. Agressieve vormen kunnen een boom binnen een jaar, zelfs binnen een paar maanden grotendeels doden. De schimmel wordt overgebracht door iepenspintkevers. Hun aanwezigheid is te herkennen aan het patroon van vraatgangen die ze op de grens van schors en hout maken.
Door Nederlandse iepen te kruisen met soorten uit China die immuun zijn kunnen nu ondertussen soorten gekweekt worden die minder gevoelig zijn voor de iepziekte.

Veldiep

De veldiep bereikt zijn noordgrens in Nederland, waar hij van nature voorkomt langs de grote rivieren en aan de binnenduinrand. Een veldiep is soms te herkennen aan opvallende kurklijsten op de takken. Deze kurklijsten zijn sterk individueel bepaald en komen dus niet bij elke veldiep voor. Veldiepen werden vaak gebruikt voor het maken van dichte heggen. Vanwege de sterke wortelopslag zijn ze hier uitermate geschikt voor.

Bovenliggende categorieën

CC-BY-NC, Ecomare 2017 - Laatst bijgewerkt: 2018.08.13