Gevlekte lipvis

Lipvissen danken hun naam aan, je raadt het al, hun vlezige lippen. Er zijn wel 500 soorten lipvissen. De hoogste aantallen vind je op koraalriffen.Toch zijn er een aantal soorten die je in de Noordzee kunt tegenkomen. De gevlekte lipvis en de kliplipvis zijn twee algemene soorten. Verder is Baillon's lipvis (Crenilabrus bailloni) tot nu toe vijf keer in Nederland gemeld. In 2008 werd onder Terschelling een zwartooglipvis gevangen.

Tussen alle grijs-blauwe Noordzeevissen vallen lipvissen op door hun kleurige voorkomen. Dat is hun camouflage-outfit, want ze houden zich bij voorkeur op bij rots- of steenachtige bodems, die meestal ook een veelkleurige achtergrond vormen. Ze zijn moeilijk te houden in een aquarium omdat ze zich bijzonder agressief kunnen gedragen tegen vreemdelingen. Alleen grote medebewoners, zoals volwassen zeebaarzen en zalmen, kunnen goed samen met deze vechtersbazen.

In de kwekerijen hebben zalmen veel last van zalmluizen. Dat zijn geen echte luizen (die hebben zuurstof nodig), maar kreeftachtige diertjes. Het zijn echte parasieten: ze bijten zich vast in de gastheer en leven van huiddeeltjes, het huidslijm en het bloed. Soms zetten ze zich in enorme aantallen vast op een vis, tot wel 250 parasieten per gastheer. De gastheer kan daardoor behoorlijk verzwakken. Een overvolle zalmkooi is natuurlijk een walhalla voor de zalmluizen. Die vormen dan ook echt een groot probleem voor de kwekers.Nu wil het toeval dat lipvissen heel graag zalmluizen lusten. Eén lipvis per honderd zalmen is genoeg om de hele kooi min of meer zalmluisvrij te houden. Bovendien houden de lipvissen dan ook nog eens de netten schoon. Het water rond een zalmkwekerij is behoorlijk voedselrijk als gevolg van al die zalmpoep, dus er is veel aangroei van algen en zeedieren op de netten.Maar als de zalmluizen en de aangroei op de netten op zijn beginnen de lipvissen aan de zalmen zelf. Dan is het tijd om ze uit de kooi te vangen. Dat doet de kweker met lokpotten met mosselen als aas. Het inzetten van lipvissen als bestrijders van zalmluizen wordt steeds populairder. Daarom zijn er nu al bedrijven die zich richten op de kweek van lipvissen, speciaal voor de zalmkwekers.

Noord-oost Atlantische Oceaan en ook de Noordzee. Langs de Nederlandse kust zwemmen in de winter vooral volwassen gevlekte lipvissen.