Getijden- en golfenergie

Zie ook

Op plaatsen met een groot verschil tussen hoog- en laagwater is het mogelijk om energie op te wekken uit de zich verplaatsende watermassa's. Het zeewater passeert dan bij eb een stuwdam met ingebouwde generatoren, net als bij een stuwmeer. Wereldwijd kun je zo 60.000 megawatt opwekken. Dit is vier keer het totale vermogen van alle Nederlandse elektriciteitscentrales bij elkaar. De opwekking van getijdenenergie is maar op een paar plaatsen rendabel. Golfenergiecentrales doen het anders. Die zetten de energie van golven om in electriciteit.

Ideale plekken

In het estuarium van de Rance bij het Franse St. Malo, tussen Normandië en Bretagne, loopt het getijdeverschil op tot 13 meter. Sinds 1966 staat hier een getijdencentrale die per jaar energie levert voor 300.000 huishoudens. Ook in de Engelse rivier de Severn is het door een groot getijverschil goed mogelijk om getijdenenergie op te wekken.

Nederland

Er zijn plannen voor een experimentele installatie in het Marsdiep, tussen Den Helder en Texel. Deze zal in februari 2015 worden geplaatst. Bij de Stevinsluizen in Den Oever draait al zes jaar een turbine op de kracht van het water dat bij eb uit het IJsselmeer wordt gespuid. In februari 2015 zijn daar drie turbines in lijnopstelling aan toegevoegd. Tenslotte komt er een experimentele getijdencentrale in de Oosterscheldekering.

torcado-onderwaterturbines2.jpg

Onderwaterturbines klaar voor installatie bij Den Oever | © Ecomare, Torcado

Golfenergie

Niet alleen getijdenstromen maar ook golven kunnen energie leveren. Belangrijk daarbij is dat de apparaten heel stevig zijn, want de krachten van de zee zijn enorm. Voor de kust van Portugal is er in 2004 een test gedaan met de Archimedes Waveswing. Dit is een soort reuzenbeschuitbus van 35 meter hoog en een diameter van 10 meter, ontwikkeld door het Nederlandse bedrijf Teamwork Technology. Het apparaat bestaat uit twee cylinders. De bovenste gaat op en neer door de golfbewegingen doordat er lucht in zit. Hij schuift over de tweede cylinder heen, die op de bodem staat. Magneten zetten de beweging om in electriciteit. In totaal kan het apparaat 2 megawatt produceren. Onder de noemer 'New wave Energy' worden nu grootschalige ontwikkelingen voorbereid.Voor de kust van Denemarken is in 2002 de Wave Rotor geïnstalleerd, een soort omgekeerde mixer. De zeestroming zorgt ervoor dat de 'beslaghaken' ronddraaien, onafhankelijk van de richting van de stroming, terwijl de golven een verticale beweging genereren. Het apparaat is ontwikkeld door het Utrechtse adviesbureau Ecofys en werd ondersteund door het Danish Wave Energy Program, dat echter door de conservatieve Deense regering werd stopgezet. Ook is in Denemarken de Wave Dragon ontwikkeld. Dit is een soort bootje waar golven overheen slaan. Via een afvoerputje, met daarin een turbine, loopt het water weer naar buiten. In 2004 is een eerste testexemplaar in gebruik genomen.Tenslotte is in Schotland een heel ander apparaat ontwikkeld, de Pelamis. Dit is een scharnierende slang van 120 meter, die op de golven drijft. De bewegingen tussen de scharnieren worden omgezet in electriciteit waardoor 0,75 megawatt geproduceerd wordt.